GURS: Euskaldunen infernua 70 urteren ostean

Gurseko errefuxiatu-esparrua, Frantzia hegoaldean kokatua, Espainiako Bigarren Errepublikan errepresiotik ihes egiten zuten euskaldunentzako harrera-leku nagusietako bat izan zen. Martxan egon zen sei urteetan, 6,500 errefuxiatu baino gehiago igaro ziren instalazio gogorretatik, babes bila, erbestealdi behartuaren eta jazarpenaren testuinguruan.

Aldi baterako irtenbide gisa sortu zen eremu hau, muga zeharkatzean infernu ezberdin batekin topo egin zuten milaka pertsonak bizi izan zuten egoeraren metafora tragikoetako bat bihurtu zen. Erbesteratu horietako asko Espainiako gerra zibilaren basakeriaren biktima izan ziren, eta babesa aurkitu beharrean, sufrimenduzko bizitza eta muturreko baldintzak izatera kondenatu zituzten.

Oroitzeko eta ikasteko dokumentala

Gurs sortu eta 70 urtera, dokumental berri batek esperientzia dramatiko hau bizi izan zutenen testigantzak berreskuratu ditu. Erbesteratuen ahotsen eta haien familien kontakizunen, gutunen eta dokumentuen bidez, proiektuak euskal errefuxiatuen bizipenen ikuspegi sakonagoa eskaini nahi du, gerra garaiko kontzentrazio-esparru bateko bizitzaren errealitate latzak azaleratuz.

Gurseko presoen testigantza beharrezkoa da ez bakarrik jasan zuten sufrimendua ulertzeko, baita horietako askok bizirauteko erakutsi zuten indar eta erresistentzia ikaragarria ulertzeko ere. Kontakizun horien bidez, ahaztuta geratu den historiaren zati garrantzitsu bat berreraiki daiteke.

Gurseko zelaiaren historia gogoratzearen garrantzia

Dokumental honek iraganeko izugarrikerien oroigarri gisa ez ezik, etorkizun hobe baten bila jaioterria utzi behar izan zuten guztiei egindako omenaldi gisa ere balio du, sufrimendu modu berri batekin topo egiteko soilik. Gurseko landaren historia gogoratzea garrantzitsua da erbesteratuen oroimena bizirik mantentzeko eta bidegabekeria horiek ez errepikatzea bermatzeko.

Testigantza horiek berrikusi eta zabalduz, herri guztiek duintasunerako eta askatasunerako duten eskubidea aldarrikatzen da, baita gaur egun errefuxiatuen errealitateen aurrean begiak irekitzearen garrantzia ere. Gursen istorioa enpatia eta elkartasunaren ikasgaia da, eta gaur egun ere garrantzitsua da.

2010eko ekoizpena